Εξαιρετική συλλογή noir διηγημάτων δια χειρός Ελρόι, με κορυφαία δείγματα του είδους, από συγγραφείς που άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα στον χώρο.
Όπως θα ανέμενε κάποιος (εγώ, προφανώς), τα ηγούμενα χρονολογικά διηγήματα (ως τις αρχές του ’80 χοντρικά) είναι με μεγάλη διαφορά καλύτερα των επομένων. Οι λόγοι ξεκάθαροι: Η παλιά φρουρά του noir ήταν κορυφαίοι στιλίστες, οπαδοί της μινιμαλιστικής γραφής (στα πρότυπα του Χέμινγουει κυρίως), της αυστηρότητας στο περιεχόμενο, της άρνησης πλατειασμού και εισροής «ξένων» προς το είδος στοιχείων.
Στη συνέχεια, με το πέρασμα των δεκαετιών άρχισε να επικρατεί ο μαξιμαλισμός, και οι συγγραφείς του είδους θέλησαν να αποδείξουν πως ήταν «σοβαροί», «mainstream» συγγραφείς. Άρχισαν λοιπόν να εντάσσουν διάφορα στοιχεία ψυχολογικών κυρίως ερμηνειών, όπου οι αναλύσεις των χαρακτήρων και τα κίνητρά τους καταγράφονταν ενδελεχώς για να προσδώσουν «βάρος και βάθος» στους ήρωες. Στην ίδια λογική άρχισαν να προστίθενται ιστορικά/πολιτικά στοιχεία και κάθε λογής εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες, με συνέπεια να οδηγηθούμε σε θηριώδεις, πολυσέλιδες τριλογίες/ πενταλογίες, με πολύ Μεσοπόλεμο, Χίτλερ, Στάλιν, Φράνκο και δεν συμμαζεύεται.
Προφανώς, με όλα αυτά τα σοβαροφανή γεμίσματα η αναγνωστική βάση διευρύνθηκε, αλλά όσον αφορά εμένα, λυπάμαι πολύ, αλλά αυτό ΔΕΝ είναι noir. Είναι κάποιου είδους αστυνομική λογοτεχνία με πάμπολλα ιστορικά δεδομένα που απλά καλύπτουν την έλλειψη προσωπικού ύφους – άκρως απαραίτητου σε ένα αμιγώς στιλιστικό είδος όπως αυτό.
Και στην αναπόφευκτη ερώτηση «Και τι είναι τελικά noir, ρε φίλε;», την απάντηση τη δίνει ο Μέγας David Goodis με το ανυπέρβλητο «Professional Man» του 1953 (το μετέφερε στην τηλεόραση ο Soderbergh), το οποίο εμπεριέχεται στη συλλογή αυτή. Πρόκειται για μια ολιγοσέλιδη προφανώς ιστορία, χωρίς περιττές ψυχολογικές αναλύσεις χαρακτήρων (όχι, δεν ξέρουμε αν τον ήρωα τον βίαζε ο μπαμπάς του ή αν είχε θέμα υπεραναπλήρωσης), χωρίς κοινωνικο-πολιτικό μήνυμα και πλαίσιο (όχι, δεν γνωρίζουμε κατά πόσον διαψεύστηκε από το Αμερικανικό Όνειρο), χωρίς την ελάχιστη προσπάθεια ταύτισης με τον ήρωα (τυπικά είναι ένας δολοφόνος), δίχως έλεος και κάθαρση στο τέλος για τον…πονεμένο αναγνώστη.
Κι όμως, οδηγούμαστε στην ολοκλήρωση (ο ζόφος τους καλύπτει όλους), με την ορμή Αρχαίας Τραγωδίας, με μαεστρία τέτοια που σε αφήνει ξέπνοο να αναρωτιέσαι γιατί άλλοι χρειάζονται 1000 σελίδες για να μην πετύχουν ποτέ εκείνο που ο μεγάλος συγγραφέας επιτυγχάνει σε μόλις 50!
Αναγνώσεις 