Ο Μόουζες Χέρτσογκ δεν είναι κάποιος θετικός ήρωας. Δεν είναι ιδιαίτερα συμπαθής, δεν προσφέρει πολλά περιθώρια ταύτισης. Θεωρούμενο ως αυτοβιογραφικό, το αριστουργηματικό μυθιστόρημα του S. Bellow δεν απευθύνεται στο σύγχρονο «εγγράμματο» κοινό που απαιτεί από τον «συγγραφέα» να θωπεύει τις ανασφάλειές του, να επιβραβεύει την ημιμάθειά του και να δίνει απαντήσεις στα κενά νοήματος ερωτήματά του.
Δεν «κομίζουμε Γλαύκα» υπενθυμίζοντας πως η πλειονότητα των σύγχρονων αναγνωστών προσεγγίζει την τέχνη -και δη τη λογοτεχνία- ως απάντηση στα προσωπικά του προβλήματα. «Καλό βιβλίο» είναι εκείνο που του «προσφέρει» κάτι στο τέλος, ένα δίδαγμα, μια πορεία, μια απόδραση -έστω ακραία-, εν τέλει.
Αυτά όλα ΔΕΝ κάνει το «Χέρτσογκ». Τι κάνει; Ακριβώς το αντίθετο. Δεν επιτρέπει την ταύτιση, δεν ψυχαγωγεί, δεν προσφέρει απαντήσεις, δεν είναι λυσιτελές και τελεσφόρο έργο. Παραμένει ψυχρά ανταγωνιστικό, φιλοσοφεί ανελέητα αδιαφορώντας για το χαμηλό επίπεδο του σύγχρονου αναγνώστη, στηλιτεύει τις θλιβερές απαντήσεις του, χλευάζει τις φαιδρές βεβαιότητές του και δεν δημιουργεί νέες στη θέση του.
Κάνει όμως το σημαντικότερο όλων: Θέτει ερωτήματα! Βασανιστικά, καταιγιστικά. Για την ύπαρξη, για τον κόσμο, για τον χρόνο, για το αναπόφευκτο. Και μετά, απλά τελειώνει. Γιατί την απάντηση, φίλε αναγνώστη, είσαι αρκετά νοήμων ώστε να μην περιμένεις να τη βρεις σε κάποιο βιβλίο!
Αναγνώσεις 