Υπάρχει, πιστεύω, κάτι κοινό μεταξύ του Σνίτσλερ και του άλλου δημοφιλούς Αυστριακού συγγραφέα, του Τσβάιχ: Δεν απογοητεύουν σχεδόν ποτέ, είναι ικανότατοι γραφιάδες και αποτελούν εγγύηση ποιότητας.
Πλην όμως, δεν πρόκειται και πάλι ποτέ, τουλάχιστον για εμένα, να αγγίξουν την καλλιτεχνική… θέωση των Τιτάνων της γερμανόφωνης λογοτεχνίας, του Μαν, του Μπροχ και του Μούζιλ.
Θεωρώ πως το εύπεπτα ποιοτικό λογοτεχνικό τους έργο αποτελεί μια πρώτης τάξης εισαγωγή στα συχνά δυσνόητα -αλλά σαφώς σημαντικότερα από λογοτεχνικής άποψης- έργα των τελευταίων. Έργο καθόλου ευκαταφρόνητο, ιδίως για τις νεαρές ηλικίες.
Στη λογική αυτή, το «Φυγή στο σκοτάδι» είναι ένα ικανοποιητικό και ευχάριστο στην ανάγνωση βιβλίο, καίτοι πραγματεύεται ένα εξαιρετικά βαρύ θέμα. Το οποίο φέρνει εις πέρας με ευσυνειδησία, διατηρώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, καίτοι δεν αποφεύγει προς το τέλος τις περιττές και εύκολες εξηγήσεις.
Δεν αντέχω, βέβαια, να μην αναφερθώ στον υψηλής λογοτεχνικής ποιότητας χειρισμό του ζητήματος της παράνοιας από την πένα του Ναμπόκοφ στην «Άμυνα του Λούζιν» (αντίστοιχα και σε σχέση με τη «Σκακιστική νουβέλα» του Τσβάιχ).
Είναι, σ’ εμένα πάντα, προφανές πως η «Άμυνα» ενσωματώνει και υπερβαίνει και τα δύο αυτά έργα, διδάσκοντας το πώς οφείλει ένας συγγραφέας να χειριστεί το υλικό του. Βέβαια ο Ναμπόκοφ είναι ο Ναμπόκοφ….
Αναγνώσεις 