Οι αυτοβιογραφίες λογοτεχνών δεν με ενθουσιάζουν ως είδος. Σύμφωνα με τη δική μου οπτική, αυτό που έχει σημασία είναι πάντα και πρώτιστα το έργο και όχι οι απόψεις, οι προσωπικότητες ή τα πεπραγμένα τους. Δεδομένου μάλιστα πως πλήττω αφόρητα ιδίως με την παράθεση στιγμών από την παιδική ηλικία, αποφεύγω να αναλώνω πολύτιμο χρόνο σε κάτι που εκ προοιμίου θεωρώ ανούσιο.
Οφείλω όμως να τονίσω πως τα προηγηθέντα δεν ισχύουν στην περίπτωση του «Μίλησε μνήμη», καθότι πρόκειται για μια αμιγώς λογοτεχνική αυτοβιογραφία, πιστή στο πνεύμα του μεγάλου αγαπημένου λογοτέχνη.
Ως εκ τούτου, όλα όσα παρατίθενται έχουν φιλτραριστεί μέσα από την οπτική του, υπό την ενοποιητική «σκέπη» του λογοτεχνικού Ύφους του. Το αποτέλεσμα είναι πως το κείμενο που διαβάζουμε περισσότερο αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό έργο του Nabokov και λιγότερο μια επιλεκτική αιτιολόγηση παρελθουσών καταστάσεων και εκ των υστέρων σκέψεων όσον αφορά τα πεπραγμένα.
Ένα ακόμα στοιχείο, το οποίο αφορά όμως περισσότερο τους οδεύοντες προς τη μέση ηλικία (δεν ξέρω γιατί θα μπορούσε να αφορά τους νεότερους, πλην μόνο από εγκυκλοπαιδικής απόψεως) είναι εκείνο της σημασίας της Μνήμης, άρα και του Χρόνου, του οποίου το πέρασμα βιώνουμε ως ανάμνηση.
Δεν νομίζω πως υπάρχει κάτι σημαντικότερο από αυτό όσον αφορά την ατομική μας μοίρα και επ’ αυτού δεν απαιτούνται επιπλέον λόγια. Ο ίδιος ο Nabokov το έθεσε μοναδικά: «Πατρίδα μας, είναι το παρελθόν μας!»
Αναγνώσεις 